ناظر شرعی بانک توسعه تعاون: به دنبال تعمیق حکمرانی شریعت در همه سطوح بانک هستیم

فرهنگ اقتصاد _ حجت‌الاسلام صباغیان، مسئول نظارت و تطبیق شرعی و عضو کمیته رعایت قوانین و مقررات (تطبیق) بانک توسعه تعاون درباره انتخاب این بانک به‌عنوان یکی از سه بانک برتر کشور در حوزه عمل به وظایف شرعی و تطبیق اعلام کرد: واقعیت این است که بعد از انتصاب ناظر شرعی از سوی بانک مرکزی در بانک توسعه تعاون و استقرار آن در سال ۱۴۰۲، بانک توسعه تعاون با همت و تأکید مدیرعامل و اعضای هیئت‌مدیره با جدیت به موضوع نظارت و تطبیق شرعی پرداخت و همین رویکرد، جایگاه ویژه‌ای برای بانک ایجاد کرده است.

وی افزود: از سال ۱۴۰۱ که با مصوبه بانک مرکزی استقرار ناظران فقهی در بانک‌ها مطرح شد، وظایف مشخصی از جمله بررسی مصوبات هیأت مدیره، مشاوره، آموزش کارکنان، بازرسی و بازدید از شعب و نظارت بر مدل‌ها و محصولات بانک برای آنان از سوی بانک مرکزی تعیین شد. در بانک توسعه تعاون این وظایف در همین مدت کوتاه به‌طور کامل پیگیری و اجرا شده که یک کار کم‌نظیر در بین بانک‌ها و مؤسسات اعتباری غیربانکی کشور بوده و گزارش‌های فصلی آن به بانک مرکزی ارائه شده است.

صباغیان درباره تمایز بانک توسعه تعاون با دیگر بانک‌ها در اجرای قوانین شرعی نیز اعلام کرد: تفاوت اصلی ما در باور واحد نظارت و تطبیق شرعی و حمایت جدی مدیران بانک است. همراهی مدیرعامل و اعضای هیئت‌مدیره باعث شد که در همه محصولات و عملیات بانکی، ابعاد شرعی به‌طور کامل رعایت شود حتی فراتر از نظارت بر عملیات بانکی، در بانک توسعه تعاون برخی از محصولات و طرح‌ها و مصوبات بانک مرکزی و سایر بانک‌ها مانند وام خدمات کارکنان، گواهی سپرده خاص، حساب وکالتی و یا ودیعه مسکن توسط این واحد مورد بررسی قرار گیرد و اشکالات و راهکار تصحیح آن به شورای فقهی بانک مرکزی ارائه شود.

وی ادامه داد: این موفقیت‌ها نتیجه این همدلی است و باعث شد که بانک توسعه تعاون در سطح شبکه بانکی کشور به‌عنوان الگو معرفی شود.

صباغیان در تشریح اقدامات بانک توسعه تعاون که مورد توجه شورای فقهی بانک مرکزی قرار گرفته است، نیز گفت: دو اقدام شاخص داشتیم که بسیار مورد توجه شورای فقهی بانک مرکزی قرار گرفت.
اول،طراحی مدل‌های واقعی‌سازی عقد مرابحه بود که با همکاری معاونت مربوطه، مدل‌هایی برای واقعی‌سازی عقد مرابحه طراحی کردیم تا جلوی انحرافات در این نوع تسهیلات گرفته شود که مورد پذیرش شورای فقهی بانک مرکزی قرار گرفت و تصویب شد. مدل‌های طراحی شده، برای تسهیلات کلان و خرد مرابحه اجرایی شد که اکنون مدل پیشنهادی تسهیلات کلان، گواهی سپرده خاص نیز در بانک مرکزی در حال اجراست.

وی اظهار کرد: گام دوم، حکمرانی شریعت در بستر دیجیتال است. امروزه بسیاری از تسهیلات بر بستر همراه‌بانک و اینترنت‌بانک ارائه می‌شوند، اما مشتریان عملاً نمی‌دانند چه عقدی را امضا می‌کنند و هیچ شناختی نسبت به ماهیت عقد و ارکان و شرایط آن ندارند. برای نخستین بار محتوای دیجیتال برای معرفت‌افزایی در ناحیه تجهیز و تخصیص بانک فراهم کرده‌ایم. ناظر فقهی سناریوها و محتواهایی برای هر یک از عقود در تجهیز و تخصیص منابع تولید کرده و با همکاری اداره کل آموزش بانک در اختیار گروه کارگردانی قرار گرفته است و رئال موشن‌هایی تولید و برای بارگذاری در اپلیکیشن بانک آماده شده است. از سوی دیگر شرکت «سمات» در حال انجام کارهای فنی برای بارگذاری این فیلم است تا مشتری برای افتتاح حساب یا گرفتن تسهیلات قبل از امضای قرارداد، فیلم آموزشی یک‌دقیقه‌ای را ببیند و با آگاهی کامل عقد را امضا می‌کند. این اقدام هم‌اکنون در مرحله نهایی‌سازی است و به‌زودی با حضور برخی از اعضای شورای فقهی بانک مرکزی رونمایی خواهد شد.

ناظر شرعی بانک توسعه تعاون درباره چشم‌انداز نظارت شرعی در بانک توسعه تعاون نیز بیان کرد: به دنبال تعمیق حکمرانی شریعت در همه سطوح بانک از طراحی محصول تا عملیات روزانه شعب هستیم. برنامه‌های آموزشی گسترده‌تر، نظارت مستمر بر عقود و توسعه سامانه‌های دیجیتال مبتنی بر اصول فقهی از مهم‌ترین برنامه‌های آتی است. امیدواریم این مسیر الگویی برای سایر بانک‌ها باشد و در نهایت، کل نظام بانکی کشور از آن بهره‌مند شود.